تاکتیک پاییزی خودروسازان - وبلاگ سفر به کانادا

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، اولین پیش فروش پاییزی خودرو با کاهش مبلغ پیش پرداخت آغاز شد. طبق یک آیین نامه، حداکثر مبلغ قابل دریافت در قرارداد های پیش فروش معادل 50درصد قیمت فروش نقدی خودرو است. با این حال این نرخ در اولین پیش فروش پاییزی به دو دلیل از 50درصد به 40درصد کاهش یافته است. دلیل اول به مصوبه آخر شورای رقابت و دلیل دوم به تاکتیک تحریک تقاضا بر می گردد.

در تبصره یک ماده 4 آیین نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو که بهار 95 از سوی وزارت صمت ابلاغ شد بر حداکثر مبلغ قابل دریافت در قرارداد های پیش فروش معادل 50درصد قیمت فروش نقدی محصول مورد نظر در هنگام عقد قرارداد تاکید شده است. حالا، اما در نخستین پیش فروش پاییزی، مبلغ قابل دریافت در پیش فروش به 40 درصد کاهش یافته است.

طی دو سال و نیم گذشته همراه با تشدید تحریم ها و در پی آن خروج شرکای خارجی از خودروسازی کشور، تولید خودرو فرایند نزولی به خود گرفت، این در شرایطی است که به دلیل تورم عمومی، هزینه تولید هم افزایش چشمگیری به خود دید با این حال قیمت گذاری دستوری از یکسو مانع از عرضه خودرو با قیمت واقعی شد و از سوی دیگر بر مسائل تامین نقدینگی شرکت های خودروساز اضافه نمود. در این شرایط پیش فروش خودرو راستا همواری برای تامین بخشی از نقدینگی تولید کنندگان شناخته شده است. طبق روال معمول در پیش فروش ها، خودروسازان معادل 50درصد قیمت فروش نقدی محصول مورد نظر را در هنگام عقد قرارداد از مشتری دریافت می کنند.

حداکثر زمان تحویل خودرو در پیش فروش هم 9 تا 12 ماه در نظر گرفته شده است. همان طور که نام شد پیش فروش ها راستا مطمئن و همواری برای تامین نقدینگی خودروسازان محسوب می شد با این حال به دلیل انتقاد ها و شکایت های مشتریان از اعلام قیمت نهایی خودرو، این طرح در شورای رقابت با تغییراتی روبه رو شد. نحوه برگزاری پیش فروش ها هم به این صورت بود که خودروسازان 50 درصد قیمت به روز خودروی مورد نظر را از مشتریان دریافت می کردند حال آنکه بعد از 9 ماه تا یک سال که موعد تحویل خودرو بود، همان خودرو با مصوبه شورای رقابت مشمول چندین بار افزایش قیمت می شد؛ بنابراین مشتری در مواقعی باید دو برابر قیمت پیش پرداخت را برای تحویل خودروی مورد نظر خود پرداخت می کرد. این روش در نهایت شکایت ها و انتقاد های زیادی را متوجه خودروساز کرد.

شورای رقابت هم ششم شهریور ماه در اطلاعیه ای اعلام کرد که چنانچه مراجع ذی صلاح در رابطه با خودرو های انحصاری مشمول دستورالعمل قیمت شورا، با پیش فروش خودرو موافقت کنند به نسبت مبلغ پرداختی بابت پیش پرداخت، هر مشتری درصدی از قیمت رسمی خودرو را در زمان ثبت نام (نسبت به قیمت کارخانه) پرداخت کرده است، در این صورت سهمی از خودرو که پیش پرداخت آن قبلا اجرا شده مشمول هیچ گونه تورم قیمتی احتمالی نخواهد شد و صرفا بقیه سهم به جای مانده مشمول تورم بخشی احتمالی خواهد بود.

این مصوبه در اصل جریان بخش مهمی از نقدینگی خودروسازان را قطع می کرد، بنابراین با انتقاد و شکایت خودروسازانی که به دلیل قیمت گذاری دستوری با زیان فراوانی در تولید روبه رو هستند، روبرو شد به طوری که گروه خودروسازی سایپا اعلام کرد تا تغییر این مصوبه هیچ پیش فروشی انجام نخواهد داد. ظاهرا، اما رایزنی خودروسازان راه به جایی نبرده، چرا که ایران خودرو نخستین پیش فروش پاییزی خود را چهارشنبه گذشته کلید زد.

این پیش فروش، اما تغییر اساسی با دیگر پیش فروش های ایران خودرو دارد و آن کاهش مبلغ پیش پرداخت است؛ دلیل این موضوع هم به طور حتم مصوبه آخر شورای رقابت مبنی بر عدم مشمولیت تورم برای پیش پرداخت مبلغ خودرو است تا در موعد تحویل خودرو، مبلغ بیشتر به جای مانده از وجه خودرو مطابق تورم محاسبه شود. همان طور که نام شد در بخشنامه نخستین طرح پیش فروش پاییزی مبلغ پیش پرداخت محصولات نسبت به طرح مشابه در مردادماه، بین 18 تا 40 میلیون تومان کمتر شده است و در حقیقت مبلغ علی الحساب پرداختی به جای 50 درصد مبلغ فعلی خودرو به 40 درصد کاهش یافته است. بر این اساس روز گذشته ایسنا به مقایسه دو پیش فروش مرداد و مهرماه پرداخت و در این مقایسه تاکید کرد که پیش پرداخت پژو 207 دستی با سقف شیشه ای که در طرح فروش مردادماه 108 میلیون و 131 هزار تومان در نظر گرفته شده بود، در این طرح جاری (مهرماه) به 86 میلیون و 502 هزار تومان کاهش یافته است.

در واقع با کاهش مبلغ واریزی علی الحساب در سال جاری که مشمول تورم هم نمی شود، مشتری سهم بیشتری از مبلغ خودرو را در موعد تحویل خودرو که حدودا یک سال آینده خواهد بود و قطعا در آن زمان قیمت ها دستخوش افزایش قیمت و مشمول تورم خواهند شد، بپردازند؛ بنابراین روشن است که رایزنی خودروسازان برای حذف این مصوبه راه به جایی نبرده و خود راستا تازهی برای کاهش زیان تولید تعبیه کرده است.

هر چند سایپا اعلام کرده تا برقراری این مصوبه، پیش فروشی انجام نمی دهد، اما همان طور که نام شد این روش مهمترین بخش از تامین نقدینگی خودروسازان محسوب می شود و آن ها نمی توانند به راحتی از این راستا چشم پوشی کنند. علاوه بر این تا پیش از مصوبه شورای رقابت، آمار ها از کاهش مشارکت ها در پیش فروش ها حکایت داشت، حال آنکه اجرای این مصوبه در کنار تمهیدات خودروسازان می تواند بار دیگر مشارکت در این روش فروش را رونق دهد.

ویژگی پیش فروش های تازه

مصوبه شورای رقابت در ارتباط با نحوه اجرای طرح پیش فروش خودروسازان که در اوایل شهریورماه سال جاری از سوی این شورا به دو خودروساز بزرگ کشور ابلاغ شد به نوعی راستا اجرای این طرح فروش را در 6 ماهه دوم سال تغییر خواهد داد.

پیش بینی می شود که نخستین تغییر عدم پیش فروش محصولات پرتیراژ باشد. البته نگاهی به پیش فروش های اجرا شده در نیمه اول سال گویای این نکته است که خودروسازان طی مدت زمان یاد شده تنها محصولات کم تیراژ را در پیش فروش های خود عرضه کردند و خبری از خودرو های پرتیراژ آن ها نبود. اما این گمانه وجود داشت که خودروسازان در 6 ماهه دوم سال جاری بار دیگر محصولات پرتیراژ خود را در قالب طرح های پیش فروش به متقاضیان عرضه کنند، اما مصوبه شورای رقابت در ارتباط با نحوه پیش فروش برنامه های خودروسازان را در این زمینه به هم ریخت. تغییر بعدی که در ارتباط با فروش فوق العاده دو خودروساز بزرگ کشور می توان به آن توجه کرد، نحوه برخورد هر یک از خودروسازان است.

ایران خودرو و سایپا هر یک راستا متفاوتی را در پیش گرفتند. در شرایطی که مجید باقری، قائم مقام مدیرعامل در امور فروش و خدمات پس از فروش خودروسازی سایپا در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد که این شرکت خودروساز مخالف مصوبه شورای رقابت است، بنابراین علاوه بر پیگیری اعتراض خود در مراجع بالا دستی تا خاتمه سال هیچ گونه طرح پیش فروشی را اجرا نخواهد کرد و تنها محصولات خود را در قالب فروش فوق العاده عرضه می کند، اما دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی ایران خودرو با وجود اعتراض به مصوبه شورای رقابت ترجیح داد تا با فرمول تازه که مصوبه شورای رقابت را هم به نوعی رعایت می کند پیش فروش را همچنان در دستور کار داشته باشد.

به نظر می رسد ایران خودرویی ها در پی این هستند که همچنان از راستا پیش فروش به تامین مالی بپردازند از این رو همراه با تغییراتی، مصوبه شورای رقابت را عملی کردند. اما آبی های جاده مخصوص از چهارشنبه گذشته در مجموع 5 محصول را در طرح پیش فروش خود عرضه کردند که 4 محصول آن در لیست محصولات تازه این خودروساز قرار گرفته است. پژو 207 با سقف پانوراما و گیربکس دستی، رانا پلاس، سمند سورن پلاس، دنا پلاس با گیربکس دستی و دنا پلاس با گیربکس اتومات سبد محصولاتی این خودروساز را در آخرین طرح پیش فروش آن را تشکیل می دهد.

مقایسه مبلغ پیش پرداخت مهر نسبت به مرداد حکایت از آن دارد که این خودروساز در پیش فروش پژو 207 مبلغ 18 میلیون تومان کمتر دریافت کرده، این در شرایطی است که در فروش خودرو رانا پلاس هم حدود همین مبلغ را کمتر از مشتری اخذ کرده است. دیگر خودروی پیش فروش شده در این طرح سمند سورن پلاس است که در مهرماه نسبت به مرداد مبلغ پیش پرداخت آن 20 میلیون تومان کمتر شده است. از پیش پرداخت دنا پلاس دستی هم در مهرماه بیش از 28 میلیون تومان کاسته شده است.