خبرنگاران آیین زیارت کلیسای تادئوس مقدس ثبت جهانی شد - وبلاگ سفر به کانادا

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، تهران - خبرنگاران- آیین و مراسم زیارتی کلیسای تادئوس مقدس (قره کلیسا) در پرونده ای مشترک با ارمنستان در فهرست میراث جهانی ناملموس بشری نهاده شد و به عنوان شانزدهمین میراث ناملموس ایران در یونسکو ثبت شد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی وبلاگ سفر به کانادا، پانزدهمین اجلاس کمیته جهانی میراث ناملموس سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو - UNESCO) که به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت مجازی (آنلاین) برگزار می گردد، کار خود را از روز دوشنبه 24 آذر 99 به میزبانی جامائیکا شروع نموده و به مدت 6 روز تا 29 آذر 99 (14 تا 19 دسامبر 2020) هر روز به صورت آنلاین از ساعت 4 تا 7 بعدازظهر ادامه دارد.

در جلسه عصر امروز (پنجشنبه 27 آذر 99) پفراینده آیین زیارت تادئوس مقدس به صورت مشترک با کشور ارمنستان مطرح شد و داوران کمیته به اتفاق آرا با ثبت این آیین به عنوان میراث جهانی ناملموس بشری موافقت کردند.

زیارت تادئوس مقدس آیینی مذهبی در قره کلیسا در آذربایجان غربی در ایران است، که ارامنه هر ساله از نقاط مختلف جهان به این مکان تاریخی (قره کلیسا- کلیسای تادئوس) - که جزو میراث جهانی ثبت شده است- می آیند، و این آیین را برگزار می نمایند.

محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی عصر روز گذشته، در حاشیه جلسه ثبت هنر نگارگری (مینیاتور) با اشاره به نظر مثبت ارزیابان کمیته، از احتمال بالای ثبت این آیین در جلسه داوران گفته بود؛ اکنون با رای داوران زیارت تادئوس به عنوان شانزدهمین میراث ملموس ایران در یونسکو ثبت شد.

قره کلیسا در چالدران آذربایجان غربی، دومین کلیسای قدیمی جهان است

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، قره کلیسا در آذربایجان غربی سالانه میعادگاه حدود 5هزار ارامنه ایران و جهان می گردد و در هفته اول مرداد ماه ارمنی ها از شهرهای مختلف به قره کلیسا می آیند. افزون بر ارامنه، خانواده هایی از آشوریان و به ندرت خانواده های مسیحیان کاتولیک هم در این جشن شرکت می نمایند.

یکی از آداب پسندیده در طول زیارت سه روزه، آیین های غسل تعمید بچه ها و نوجوانان ارمنی در این کلیسا است. عده ای بر این عقیده هستند که تعمید بچه ها آنها در نخستین کلیسای حضرت مسیح و محل شهادت حواری آن پیامبر، همراه با خیر و برکت است. گروهی هم فرزندان خود را با نذر و نیت در آنجا غسل تعمید می دهند و به همین خاطر سن غسل تعمید گیرندگان گاه به 15 و 20 سال هم می رسد.

روزهای توقف خانواده ها در قره کلیسا متفاوت است. رسم این است که سه روز (از اول تا سوم مرداد) باید در آنجا بمانند ولی کسانی که از راه دور می آیند، گاهی بیش از سه روز می مانند. خانواده هایی هم که از شهرهای نزدیک می آیند، ممکن است فقط روز دوم آنجا باشند و سپس مراجعت نمایند.

قره کلیسا از بناهای مذهبی متعلق به ارامنه بوده که در جنوب ماکو و 20 کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده است. قره در زبان آذری به معنای سیاه است و وجه تسمیه این نام سیاه بودن قسمتی از کلیسا است. ظاهرا ساختمان اصلی کلیسا از سنگ های سیاه ساخته شده که پس از بازسازی قسمتی از سنگ ها به وسیله سنگ های سفید جایگزین شده است.

به احتمال زیاد این عمل به صورت عمدی اجرا شده تا آیندگان از شکل و ظاهر اولیه کلیسا آگاه باشند.

تادئوس یا طاطائوس (طاطاوس) یکی از حواریون مسیح است که در سال چهل میلادی به ارمنستان آمد و به تبلیغ مسیحیت پرداخت که در پی تبلیغ وی گروه زیادی به آیین مسیح روی آوردند که از آن جمله ساناتروک پادشاه ارمنستان و دخترش ساندخت بود ولی سلطان کمی بعد پشیمان شد و به مخالفت با آیین جدید پرداخت و دستور داد تا تادئوس، ساندخت(دخترش) و گروهی دیگر که به مسیحیت گرویده بودند (حدود 3500 نفر) را به قتل برسانند.

در سال 302 میلادی زمان پادشاهی تیرداد از پادشاهان ارمنستان، مسیحیت در این کشور دین رسمی و همگانی شد. مسیحیان ارمنی که خاطره شهادت تادئوس و ساندخت را نسل به نسل حفظ نموده بودند، در محل فرار آنها کلیساهایی بنا کردند که قره کلیسا یکی از آنهاست.

بنا بر عقیده ارامنه، کلیسای تادئوس (طاطائوس) اولین کلیسایی است که به دستور مبشرین و حواریون مسیح در جهان ساخته شده است و چون از نظر مذهبی شهادت را بزرگترین سعادت برای بشر می دانند، هر سال در روزهای آخر تیرماه و هفته اول مرداد ماه که مصادف با قتل تادئوس مقدس و پیروان مسیحی او است، در قره کلیسا جمع شده و مراسم که به آیین زیارت تادئوس معروف است، بر پا می نمایند.

در این دور از اجلاس عصر روز سه شنبه و در دومین روز برگزاری این اجلاس، گزارش ادواری اقدامات پاسدارانه جمهوری اسلامی ایران در مورد دو پفراینده نقالی و مهارت سنتی ساخت لنج ایرانی و دریانوردی با آن در خلیج فارس که در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری ثبت شده اند، مورد آنالیز نهاده شد و تایید شد.

آثار ناملموس ایران که جهانی شده اند

آیین باستانی و کهن نوروز و ردیف های موسیقی سنتی ایران در سال 2009-1388، آئین پهلوانی و زورخانه ای، هنر نمایشی آئینی تعزیه، مهارت فرش بافی کاشان، مهارت فرش بافی فارس و موسیقی بخشی های خراسان شمالی در سال 2010- 1389، دانش سنتی لنج سازی و دریانوردی در خلیج فارس و نقالی، قصه گویی اجرایی ایرانی در سال 2011- 1390، آئین قالی شویان مشهد اردهال در سال 2012- 1391 تا پیش از شروع دولت تدبیر و امید در یونسکو به ثبت رسید.

فرهنگ پخت نان لواش و آئین نوروز (با تکمیل پفراینده) برای دومین بار در سال 2016- 1395، هنر ساختن و نواختن کمانچه، چوگان، بازی سوار بر اسب همراه با روایت گری و موسیقی در سال 2017-1396 و ساختن و نواختن دو تار ایرانی در سال 2019- 1398 پنچ اثر معنوی ایرانیان است که از شروع فعالیت دولت تدبیر و امید تا به امروز در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسیده اند.

هنر نگارگری (مینیاتور) هم 26 آذرماه 1399 (2020) به عنوان شانزدهمین میراث ناملموس ایران ثبت شده است؛ پفراینده مینیاتور به صورت مشترک با ترکیه و جمهوری آذربایجان و ازبکستان تدوین به کمیته جهانی میراث ناملموس ارائه شد و رای آورد.

180 کشور عضو کنوانسیون 2003 پاسداری از میراث فرهنگی

میراث فرهنگی ناملموس، توسط یونسکو به عنوان همتای آثار جهانی ملموس ترویج می گردد و تمرکز عمده آن بر جنبه های ناملموس معنوی فرهنگ جوامع است؛ یونسکو در سال 2001 با انجام تحقیقی در میان کشورها و سازمان های مردم نهاد کوشش کرد تا توافق آنان برای ارائه تعریفی از میراث ناملموس و بستن پیمان نامه ای در این زمینه را به دست آورد که نتیجه آن کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس بود که در سال 2003 به تصویب رسید و اکنون 180 کشور، عضو کنوانسیون 2003 پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس هستند.

میراث فرهنگی ناملموس به تولیدات و فرایندهای فرهنگی گفته می گردد که با گذشت زمان و از نسل های پیشین باقی مانده اند. بخشی از دارایی های فرهنگی، محصولاتی ملموس مانند ساختمان ها یا کارهای هنری هستند. با این حال بخش های زیادی از فرهنگ به شکل ناملموس است مانند ترانه، موسیقی، پایکوبی، درام، توانمندی، آشپزی، هنر صنایع دستی و جشنواره های گوناگون. اینها شکل هایی از فرهنگ به شمار می فرایند که که قابل ثبت و ضبط هستند ولی ملموس نبوده و قابلیت ذخیره در محل فیزیکی مانند موزه را ندارند ولی به وسیله ابزارها و وسایلی که در آن ها به کار رفته اند قابل تجربه کردن هستند. این وسایل فرهنگی توسط سازمان ملل متحد گنجینه های بشری نامیده شده است.