فرش چینی؛ کپی ارزان قیمتی از فرش های اصیل ایرانی! - وبلاگ سفر به کانادا

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، چند سالی است که از هیاهوی فرش چینی در بازار جهانی و کپی کردن طرح های اصیل فرش ایرانی شنیده ایم حتی فرش چینی هم مثل بقیه کالاهای چینی، وارد بازار فرش ایران شده است. با هم درباره طرح و نقشه فرش چینی دستباف می خوانیم و از کیفیت نمونه های فرش چینی که کپی برداری از فرش ایرانی است، می گوییم. شما در این مقاله اطلاعاتی درباره موارد زیر به دست خواهید آورد.

• تاریخچه فرش چینی
• سبک های مختلف فرش چین
• نمادهای چین باستان
• طرح های فرش چینی
• جنس و بافت فرش چین
• ویژگی های فرش چینی

تاریخچه فرش چینی

هنر گره زدن فرش در حدود قرن هفدهم میلادی در فرش چین مورد استفاده قرار گرفت. یکی از استان های چین امروز، ترکستان شرقی است که در اواسط قرن هجده میلادی به تصرف چین درآمد. در ترکستان شرقی، هنر فرشبافی رایج بود و از همین جا هم به چین راه پیدا کرد و توسعه یافت. در واقع مرکز فرشبافی چین ترکستان شرقی بود که گاهی از راه شهر کانسو که در غرب چین است، این فرش ها به اروپا هم صادر می شد.

در قرن بیستم صادرات فرش چین به اروپا توسعه یافت و به همین دلیل کارگاه های بزرگ بافت فرش در شهرهای دیگر چین مثل پکن و تین سین هم راه اندازی شدند.

اکنون شهرهای اصلی تولید فرش در چین، هبی، تیان چین و اطراف شانگ های است و شهرهای جنوبی تر مثل شان تنگ که مرکز اصلی تولید ابریشم هستند، هم بافت فرش های ابریشمی رواج دارد.

سبک های مختلف فرش چینی دستباف

نقوش بیشتر فرش های قدیمی چینی اغلب از نقش های نقاشان چینی گرفته شده است. در بعضی از آن ها نمادهای مذهبی قدیمی را نشان می دهند. نمادهای موجود در فرش چین گاهی ریشه تائوستیک یا بودایی دارند.

نقوش روی فرش چین عموما در سه دسته جای می گیرند:

• نمادهای چین باستان
• 8 نماد بودا
• 8 نماد تائو

نمادهای چین باستان

فرش های قدیمی چین تحت تاثیر نقش های ترکستانی بودند. گل انار که در کشورهای آسیای شرقی نماد باروری و حاصلخیز بودن است، از نقوش قدیمی مورد استفاده در فرش های ترکستان است. پس از نفوذ اسلام هم، بعضی از نقش های اسلیمی و طرح محراب هم در فرش های ترکستان شرقی رایج شد.

مردم چین به قدرت نمادها در زندگی خود اعتقاد خاصی دارند و این موضوع در ادبیات چین هم پررنگ است. خیلی از چینی ها به نمادهایی که معتقدند ثروت آن ها را زیاد می کند، علاقه دارند و آن ها را در محل زندگی خود نگه می دارند. به طور کلی فرش های چینی تنوع زیادی از لحاظ طرح و رنگ ندارند و معمولا شبیه هم هستند و بر پایه نقوش نمادین بافته می شوند.

این نقش ها از صد شیی گران بهای معروف در چین الهام گرفته می گردد. مثل گلدان، کوزه، نقاشی، قوری استفاده می گردد. چینی ها از انواع گل ها در نقوش فرش چینی استفاده می کنند. مثل گل نیلوفر که به گل بودا معروف است و مقدس ترین گل در بین بودایی ها است یا گل شقایق که نماد ثروت است.

گل نرگس برای چینی ها نماد نیکی کردن و شکوفه درخت هلو نشانه بهار است. یکی دیگر از نمادهای مهم در بافت فرش چینی اژدهاست که این نقش در هنرهای دستی چین نیز جایگاه ویژه ای دارد. نقش اژدها هم مثل نقش پرنده ققنوس در هنرچینی به قرن اول میلادی برمی گردد. در باور چینی ها اژدها یک هیولای خشمگین و بدذات نیست، بلکه اژدها حاکم نیروهای طبیعی در جهان است و بسیار قابل احترام است.

در واقع در چین باستان اژدها نماد قدرت پادشاهی است و سیمرغ هم که در نقوش فرش چینی رایج است، نماد نامیرایی و زندگی ابدی است. در فرش چینی نقش فیل نماد نیرو و گوزن نماد فراوانی و مرغ ماهی خوار نماد طول عمر است. در فرش های قدیمی چین نماد اسب هم رایج بوده است، را مثال اسب سفید در فرش چین نماد حمل کتاب مقدس بودا از چین به هند است.

طرح های فرش چینی

بسیاری از فرش های چینی طرح های هندسی دارند. به این صورت که در وسط فرش طرح هندسی پیچ در پیچ یا حروف وجود دارد و در لچک فرش، تزیینات سه ضلعی. نشانه گرد در حاشیه فرش بافته می گردد که نماد خوشبختی است.

• 8 نماد بودایی چرخ، سایبان، چتر آفتابی، گل لاله، صدف حلزونی، گلدانی با آب زندگی، دو ماهی و گره جاودانی هستند که در فرش چینی کاربرد دارند. عود، کتاب، صفحه شطرنج و مینیاتور، موضوع چهار هنر عالی در چین هستند که در نقش های فرش چین بسیار استفاده می شوند.

• 8 نماد تائویی ها هم عبارتند از شمشیر ، کدو وعصا ، گل لاله ، فلوت ، نی ساخته شده از بامبو ، عصای جادو ، بادبزن دستی ، قاشقک و سبد گل که در طرح های فرش چینی کاربرد دارند .

گاهی در متن وسط فرش چین و گاهی در حاشیه فرش چینی خط نوشته هایی شبیه خط کوفی بافته می گردد. این خط در نقاشی های قدیم چین هم دیده می گردد که احتمال می دهند خط نوشتاری قدیم چین بوده است.

جنس و بافت فرش چینی

فرش های قدیمی چین با موادطبیعی و پنبه بافته می شده. پشمی که برای بافت فرش چین استفاده می گردد، زبر است و برای همین عمر فرش چینی زیاد است و دوام دارد و با اینکه تراکم زیادی ندارد، سطح صاف و همواری دارد. ویژگی فرش چین طول پرز آن است که پرز بلند است.

فرش چین با گره نامتقارن بافته می گردد و بعضی مواقع در لبه های فرش از گره متقارن هم استفاده می کنند. فرش چین درشت باف است و رج شمار فرش چینی بین 15 تا 28 رج است. فرش قدیم چین تخت باف بودند ولی فرش های تازه چین، لول باف هستند.

بنابراین خصوصیات فرش های چینی، نخ های پشمی درشت، نخ های تار پنبه ای و گره های ضخیم با پرزهای بلند ولی نرم است. در آن زمان مراکز معروف بافت فرش های چینی، منطقه ها نینگشیا، گانسو و مغولستان داخلی بودند تا زمانی که تولید صنعتی توسعه یافت.

ویژگی های فرش چینی

در بافت فرش چین در دهه های اخیر از نقش های دیگری مثل گل هایی با برگ های پهن شبیه یک گل فرنگ در فضای خلوت و ساده هم استفاده می گردد و چون تداعی کننده آرامش است در اروپا طرفدار زیاد دارد.

• فرش چینی امروزه با گره ایرانی بافته می گردد و بر روی فرش چینی تازهتر طرح های متنوعی، مانند: گل ها و بعضی نقوش ایرانی معمولی دیده می گردد. در سال های اخیر زیاد شنیده ایم که چین طرح و نقش فرش دستباف ایرانی را کپی می کند و در بازار جهانی فرش به نام نقش کرمان چینی، نقش اصفهان چینی و … به فروش می رساند.

• در بافت فرش چینی دستباف حتی برجسته نمایی فرش ایرانی را مثل نقش چلیپا و خطوط کوفی در حاشیه را با به کارگیری رنگ های خاص تقلید می کنند که فضا و حال و هوای خاصی، در حاشیه فرش چینی به وجود می آورند. این سبک فرش های چین دارای طرح های ساده و مدرنی هستند که در حاشیه از نقوش برجسته ایرانی استفاده کرده اند و با سایر فرش های چینی متفاوت هستند.

• فرش های چینی با پشم ماشینی تابیده می شوند و با رنگ های کروم ض آفتاب درست می شوند. بخش زیادی از فرش های تازه چین دولایه (دو لایه نخ) ضخیم و فشرده دارند و از گره ها نامتقارن سنه در آن ها استفاده می گردد است.
• فرش چین امروزه در شهرهای پکن و تیانجین و اطراف آن بافته می گردد. استفاده از رنگ های روشن مثل کرم، سبز روشن و صورتی در بافت فرش چین رواج دارد.

برای دیدن آگهی های فرش دستباف کلیک کنید

فرش چین بیشتر کالایی صادراتی است و این موضوع دلایل مختلفی دارد:

• یکی اینکه برای تولید فرش پشم فقط در شمال چین وجود دارد.
• دوم اینه در سبک زندگی چینی ها فرش مثل بقیه کشورها جایگاه مهمی ندارد.
• سوم اینکه به طور کلی هنر فرشبافی در چین جزو هنرهای رسمی و سلطنتی نیست.

فرش دستباف چینی بسیار ارزان تر از فرش دستباف ایرانی است؛ چون با ابریشم مصنوعی بافته می گردد و تنها عنوان ابریشم را دارند. ولی از لحاظ کیفیت بسیار نازل تر از نمونه ایرانی آن هستند. البته فرش قدیمی چین طرح های زیبایی دارند که بسیار گران قیمت هستند. این فرش ها مورد علاقه کلکسیونرها هستند و در واقع عتیقه محسوب می شوند.

رنگ پس زمینه فرش قدیمی چینی معمولا بیشتر عاج، آبی روشن یا آبی تیره است. این سه رنگ نیز معمولاً در حاشیه ها و عناصر طراحی بافته می شدند که از ویژگی های قابل توجه سبک پکنی است.

دسته دیگر از این فرش های قدیمی آرت دکو چینی نام دارد که در دهه های 1920 و 1930 در چین تولید شدند و در بازار آمریکا محبوب بودند. این فرش ها دارای پایه ای پنبه ای هستند که با پودهای کوبیده شده و پرزهای پشمی بلند ساخته شده است. طرح ها دارای سبک میدان باز هستند که عمدتاً، شامل گل ها، شاخه های شکوفه دار، خانه های کوچک یا گلدان ها در یک یا دو گوشه فرش است. گاهی اوقات پرندگان یا پروانه ها را نیز شامل می گردد.

در اواخر قرن بیستم، چین وارد بازار تجارت جهانی فرش شد. در این دوره، چین تکنیک های بافندگی را به همراه الگوهای گل و هندسی محبوب پیشرفته از سایر کشورهای بافنده مانند ایران، ترکیه، هند، منطقه قفقاز، فرانسه و انگلستان تکرار کرد؛ ولی فرش های مدرن و امروزی چینی به دلیل هزینه تولید کمی که دارند، قیمت های بسیار پایین تری دارند.

فرش تازه چین در دارهای فلزی و با رنگ های کرومی در کارگاه های تعاونی تولید می شوند. پس دارای استاندارد مشخص و یکسان هستند و کیفیت ثابتی دارند. واحد مقدار گیری تراکم گره در فرش چین خز است. فرش های چینی عمدتا با تراکم ،70، 80، 90 و 120 خط بافته می شوند.

فرش ابریشمی چینی هم معمولا با تراکمی بین 120 تا 300 خط بافته می شوند. بلندی پرز فرش چینی 9 یا 12 و یا حتی 15 میلی متر برا فرش ابریشمی چین است. باکیفیت ترین فرش چینی که برچسب سوپر دارد، 90 خط و لول باف با ارتفاع پرز 15 میلی متر است.

***

آگهی های فرش را در وبلاگ سفر به کانادا ببینید