چرا ایرانیان روز سیزده بدر سبزه گره می زنند؟ - وبلاگ سفر به کانادا

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، هر ساله سیزده روز پس از شروع سال نو، ایرانیان باستان در شروع سال نو پس از 12 روز جشن گرفتن و شادی کردن که به یاد 12 ماه سال، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده ای است به باغ و صحرا می فرایند و شادی می نمایند و به این ترتیب نوروز را به خاتمه می رساندند.

وبلاگ سفر به کانادا :

افسانهً آفرینش در ایران باستان و مسئلهً نخستین بشر و نخستین شاه و دانستن روایاتی دربارهً کیومرث حائز اهمیت زیادی است. در اوستا چندین بار از کیومرث سخن به میان آمده و او را اولین پادشاه و نیز نخستین بشر نامیده است.

در اوستا (کتاب باستانی زرتشت) از کیومرث سخن گفته شده است و وی را نخستین بشر و اولین پادشاه نامیده اند. براساس این کتاب ، پسر و دختر دوقلوی کیومرث (مشیه و مشیانه) برای اولین بار در روز 13 فروردین با یکدیگر ازدواج کردند.

به علت آنکه در آن دوران ، مراسم عقد و عروسی وجود نداشت ؛ مشیه و مشیانه با گره زدن دو شاخه ، مراسم پیمان زناشویی را برگزار کردند. این مراسم از آن موقع به وسیله دختران و پسران دم بخت برگزار می شده ولی در دوره کیانیان تقریبا متروک شد. تا اینکه در دوره هخامنشیان دوباره این رسم شروع شد و تا امروز نیز به جای مانده است.

علت سند مذکور در کتاب مجمل التواریخ بدین صورت آمده است:

اول مردی که به زمین ظاهر شد ، پارسیان او را کل شاه گویند. پسر و دختری از او ماند که مشیه و مشیانه نام گرفتند و روز سیزده نوروز با هم ازدواج کردند و در مدت پنجاه سال هیجده فرزند بوجود آوردند و چون مردند دنیا نود و چهار سال بی پادشاه بماند.

بنابراین براساس تاریخچه عنوان شده ؛ رسم سبزه گره زدن ، شیوه ای جهت اعلام پیوند زناشویی بوده است و کاملا واضح است که با توجه به مراسم های ازدواج کنونی ، گره زدن سبزه منسوخ شده است.

وقتی به سبزه ها در روز سیزده بدر گره می زنیم، در واقع گره های زندگی خود را به طبیعت منتقل می کنیم و از خالق طبیعت می خواهیم که گره زندگی مان را باز کند.

مردم در طول زندگی خود ممکن است با انواع مسائل روبرو شوند که می خواهند مسائلشان را با گره زدن به سبزه برطرف نمایند، مردم فکر می نمایند مسائلی که در زندگیشان به وجود آمده، گره هایی است که می توان با گره زدن به سبزه برطرف گردد.

روز 13 بدر را روز برطرف کردن نحسی ها هم نامیدند، مردم می خواهند با سیزده به در شومی ها را به طبیعت برگردانند و اعتقاد دارند که این گره های زندگی باید به طبیعت برگردانده گردد.

از آنجایی که گیاه در حال رشد است و در حال رشد حتما گره ها باز خواهد شد، بنابراین گره نمی تواند در سبزه بماند، مگر آنکه برگ ها و ساق هایش بشکند.

برطرف مسائل با گره زدن به سبزه نشان دهنده آن است که مردم اعتقاد داشتند که خداوند زمین و آنچه که در کائنات است را آفریده و اگر گره ای در کارشان می افتد، به خاطر چینش کائناتی است، به همین علت در این چینش کائناتی از ستارگان بیشتر الهام می گرفتند و ایامی را قمر در عقرب و فعل سعد (سعد به معنی خوب و فرخنده) می خواندند.

در روز سیزده بدر کسانی که از خدا فرزند می خواهند و یا خواسته های دیگری دارند، به سبزه گره می زنند تا خداوند مسائل و خواسته هایشان را برآورده کند.

اینکه باورهای مرتبط با بخت و تقدیر، از اعتقادهای بسیار کهن و همچنان زنده و پایدار زروانی ایرانیان در سیزده بدر نیز سرچشمه می گیرد، افراد بسیاری یک واقعه نیک یا بد را در نخستین روز هر اتفاقی به کل آن روز یا واقعه تعمیم می دهند.

سیزده بدر امروزی تنها نامی از یک جشن کهن را دارد و هیچ شباهتی به آیین کهن و یادگار نیاکانمان ندارد.

نحوه اجرای این جشن، همچون بسیاری از دیگر آیین های ایرانی، از شیوه اصیل و باستانی خود دور شده و به شکل فعلی آن، دارای سابقه تاریخی در ایران نیست.

در گذشته مادران و پدرانمان، سبزه های نوروزی خود را به صحرا می بردند و برای احترام به زمین و گیاه، آن را در خاک می کاشتند اما امروزه سبزه ها در طبیعت و خیابان ها رها شده است.

شیوه برگزاری مراسم 13 بدر

همانگونه که اشاره شد شیوه های برگزاری سیزده بدر و بعلاوه مراسم و آداب سیزده بدر بسیار متفاوت و گسترده می باشد که در اینجا به تفصیل نمی توان به آنها پرداخت، اما همانطور که می دانیم سیزدهم فروردین تیشتر روز می باشد و شروع نیمسال دوم زراعی، و مردمان ایرانی برای نیایش و گرامیداشت تیشتر، ایزد باران آور و نوید بخش سال نیک به کشتزارها و مزارع خود می رفتند و در زمین تازه روییده و سرسبز و آکنده از انبوه گل و گیاهان صحرایی به شادی و ترانه سرایی و پایکوبی می پرداختند و از گردآوری سبزه های صحرایی و پختن آش و خوراکی های ویژه غافل نمی شدند.

بخشی دیگر از آیین های سیزده به در را هم باورهایی تشکیل می دهند که به نوعی با تقدیر و سر نوشت در پیوند است.برای نمونه:

فال گوش ایستادن

فال گیری (به ویژه فال کوزه)

گره زدن سبزی و گگرددن آن

بخت گشایی (که درسمرقند و بخارا رایج است)

و نمونه های پرشمار دیگر …از مراسم های روز سیزده بدر هستند.

از آئین های دیگر سیزده بدر که مانند مراسم چهارشنبه سوری و نوروز، پر شمار، زیبا و دوست داشتنی است،در روز 13 بدر گروه های کوچک خانوادگی برای بهره گیری از طبیعت آیین های این روز را همراه با:

بازی های گروهی

ترانه ها

پایکوبی های دسته جمعی

گردآوری گیاهان صحرایی

خوراک پزی های عمومی

بادبادک پرانی

سوارکاری

نمایش های شاد

هماوردجویی های جوانان

آب پاشی و آب بازی به در می نمایند.

کارهایی که در 13 بدر انجام می دهیم هر کدام نماد چیست؟

شادی کردن و خندیدن به معنی فروریختن اندیشه های پلید و تیره

روبوسی نماد آشتی

به آب سپردن سبزه سفره نوروزی نشانه هدیه دادن به ایزد آب آناهیتا

گره زدن علف برای شاهد قرار دادن مادر طبیعت در پیوند میان زن و مرد

مسابقه های اسب دوانی که یادآور کشمکش ایزد باران و دیو خشک سالی است.