آشنایی با انواع فراموشی و درمان آن
به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، آیا به خوبی به یاد نمی آورید که در هفته گذشته چه کارهایی انجام داده اید؟ اخیرا کلیدهای خود را دائما جا می گذارید و یا نام اشخاص را فراموش می کنید؟ نام این عارضه فراموشی است. ضعیف شدن حافظه و فراموش کردن برخی چیزها همواره به معنی پیری یا بروز یک مشکل مغزی حاد و نگران کننده نیست. افراد ممکن است به دلایل مختلفی به این نوع فراموشی ها دچار شوند.
فراموشی چیست؟
فراموشی (forgetfulness) ناتوانی دائمی در به یاد آوردن و به خاطر سپردن است. فراموشی حاصل تغییرات مغز بوده و می تواند بخش بسیار طبیعی از فرایند پیری یا نشانه ای از دیگر بیماری ها باشد.زمانی که فرد فراموشی را تجربه می نماید، به یاد آوردن اطلاعات و رویدادها، یادگرفتن چیزهای تازه و یا شکل دادن به خاطرات تازه بسیار سخت خواهد بود.
عمده دلایل فراموشی، افزایش سن، عوارض جانبی داروها، تروما و ضربات شدید، کمبود ویتامین، سرطان مغز، عفونت مغزی و دیگر اختلالات و بیماری ها است .
استرس، کار زیاد، نداشتن استراحت کافی و حواس پرتی مداوم همگی روی حافظه کوتاه مدت اثر گذار هستند. در افراد مسن، فراموشی بالاتر از حد طبیعی می تواند نشانه ای از آلزایمر و یا زوال عقل عروقی باشد. برای اینکه فرایند درمان هر چه سریع تر آغاز شود، ضروری است که عوامل زمینه ای فراموشی شناسایی شوند.
اگر بعد از وارد آمدن ضربات و آسیب های سخت، حافظه فرد مختل شود و یا اگر فراموشی با ضعف ناگهانی یا سستی و کرختی یک طرف بدن، سر درد شدید، سخت صحبت کردن همراه شود، باید هر چه سریع تر با آمبولانس تماس گرفت. اگر فرایند فراموشی سریع رخ دهد و باعث نگرانی شما شود هم باید اقدامات درمانی را انجام داد.1
انواع فراموشی
فراموش کردن چیزها امری غیر عادی نیست و با افزایش سن تا حدودی می تواند طبیعی هم باشد. مسائل حافظه بیش از آن چه که فکر می کنید شایع هستند. فراموشی معمولا در سه سطح اتفاق می افتد:فراموشی در حافظه حسی
بیشتر افراد این نوع از فراموشکاری را در دور هایی از زندگی تجربه می نمایند. علت آن معمولا به بی توجهی و بی دقتی مرتبط است.فراموشی در حافظه کوتاه مدت
این اتفاق بیشتر درباره اطلاعاتی روی می دهد که در اثر عدم مرور فکری کمرنگ شده و به فراموشی سپرده شده اند. از سوی دیگر، حافظه کوتاه مدت گنجایش کمی داشته و بعضی از اطلاعات به علت عدم انتقال به حافظه بلند مدت از آن پاک می شوند. گاهی هم جایگزین شدن اطلاعات قبلی با اطلاعات تازهتر، این نوع از فراموش کردن را در پی دارد.فراموشی در حافظه بلند مدت
فراموش کردن اطلاعات موجود در حافظه بلند مدت به چند بخش دسته بندی می شود:محو اطلاعات
به علت گذر زمان و از دست رفتن حافظه ایجاد می شود.تداخل اطلاعات
به علت تداخل خاطرات و همپوشانی یا همزمانی آن ها با هم روی می دهد.حواس پرتی
زمانی ایجاد می شود که فرد در اثر عدم تمرکز کافی، رمز گردانی کارآمدی در حافظه کوتاه مدت نداشته باشد. در چنین شرایطی اطلاعات در حافظه بلند مدت جاگذاری نمی شوند.یکی از بخش های فراموشی در حافظه بلند مدت، حواس پرتی به علت عدم تمرکز است
قفل شدن
در این حالت دسترسی به اطلاعات و خاطرات مسدود می شود. این شرایط موقتی بوده و پس از گذشت مدتی رفع خواهد شد.نسبت یا اسناد غلط
این شرایط با عدم یادآوری بخشی از خاطرات مثل زمان، مکان و اشخاص همراه است. یعنی اصل موضوع به یاد آورده می شود، اما بعضی از جزئیات را نمی توان به خاطر آورد.تلقین
آن چه که به نام تلقین فکری شناخته می شود می تواند باعث یادآوری خاطرات به شکلی متفاوت شود.گزینش فکری
یادآوری جنبه های صرفا خوب یا بد خاطرات که به عقاید و باورهای فرد مرتبط است. مثلا افراد بدبین فقط جنبه های بد خاطرات را به یاد می آورند.سرکوب خاطرات
در این شرایط فکر کوشش می نماید تا خاطرات نامطلوب خود را سرکوب کند.3علائم فراموشی
دو ویژگی اصلی فراموشی عبارتند از:*اختلال توانایی در یادگیری اطلاعات تازه در پی آغاز فراموشی (فراموشی پیشگرا)
*اختلال توانایی در یادآوری وقایع گذشته و اطلاعاتی که قبلا آشنا بودند (فراموشی پس گستر)
بیشتر افراد مبتلا به فراموشی با حافظه کوتاه مدت مشکل دارند و نمیتوانند اطلاعات تازه را بخاطر بسپارند. خاطرات اخیر به احتمال زیاد از دست میفرایند درحالی که خاطرات بسیار قدیمی و یا ریشه ای میتواند حفظ شود. بعضی افراد میتوانند تجارب از دوران کودکی را بیاد اورند با اسامی رئیس جمهورهای قبلی را بدانند ولی توانایی بیاد اوری نام ریئس جمهور حاضر یا اینکه در چه ماهی هستند و یا صبحانه چه بود را ندارند.
از دست دادن حافظه جدا شده بر هوش، دانش عمومی ، آگاهی ، دامنه توجه، قضاوت، شخصیت یا هویت فرد تاثیر نمیگذارد . افراد مبتلا به فراموشی معمولا میتوانند عبارات نوشته شده یا گفته شده را بفهمند و مهارتهایی چون دوچرخه سواری و نواختن پیانو را یاد بگیرند. آنها میتواندد بفهمند که دارای اختلال حافظه هستند. فراموشی همان زوال عقلی نیست.
زوال عقلی اغلب شامل از دست دادم حافظه میباشد ولی میتواند سایر مسائل شناختی مهم را شامل شود که منجر به کاهش در توانایی برای انجام فعالیتهای روزانه میشود. الگویی از فراموشی نیز علامتی شایع از اختلال شناختی خفیف(MCI) است ولی حافظه و سایر مسائل شناختی در MCI به شدت مسائل موجود در زوال عقلی نمیباشد.
نشانه های دیگر فراموشی
بسته به علت فراموشی، سایر نشانه ها و علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:*تتازه خاطره نادرست(درددل) یا ساختن حاطرات واقعی که در زمانی نادرست قرار گرفته اند
*سردرگمی با برهم خوردگی.2
علت های فراموشی
عملکرد طبیعی حافظه ، بسیاری از بخش های مغز را درگیر میکند و هرگونه آسیب یا بیماری که بر مغز تاثیر میگذارد میتواند با پیچیدگی حافظه تداخل داشته باشد. فراموشی میتواند حاصل از آسیب به ساختار مغزی باشد که باعث شکلگیری سیستم کالبدی میشود که کنترل نماینده خاطرات و عواطف شماست.این ساختارها شامل، تالاموس است که در اعماق مرکز مغز قرار گرفته است و شکلگیری هیپوکامپال است که در لب های گرمایی مغزتان قرار گرفته اند. فراموشی با آسیب مغزی یا آسسب که به عنوان فراوشی نورولوژیکی شناخته میشود ، ایجاد میشود، دلایل احتمال فراموشی نورولوژیکی شامل:
سکته مغزی
التهابات مغز(انسفالیت) که نتیجه عفونت با یک ویروس مثل ویروس هرپس سیمپلکس است، که یک واکنش خود ایمنی به سرطان در قسمتی دیگر از بدن(آنسقالیت لیمبیکارانئوپلاستیک) یا به عنوان واکنش خود ایمنی در عدم وجود سرطان است
عدم وجود اکسیژن کافی در مغز، به عنوان مثال، از حمله قلبی، ناراحتی های تنفسی یا مسمومیت با مونوکسید کربن
استفاده طولانی مدت از الکل که منجر بع کمبود تیامین میشود(ویتامین ب1)(سندروم ورنیکه-کورساکف)
تومور در نواحی مغزی که حافظه را کنتترل میکند
بیماری های مغزی تخریب نماینده نظیر الزایمر و سایر اشکال زوال عقلی
تشنج
بعضی داروهای معین نظیر بنزودیازپین ها
آسیبهای سر که باعث گیجی میشوند چه دراثر تصادف باشد چه ورزش، میتواند منجر به گیجی و مسائلی در بیاداوری اطلاعات تازه شوند. این امر خصوصا در مراحل اولیه بهبودی شایع میباشد. ولی آسیب های سر معمولا باعث فراموشی شدید نمیشوند. نوع نادر دیگری از فراموشی، فراموشی تجزیه ای (سایکوژنیک)نام دارد که برگرفته از شوک یا ترومای عاطفی مثل قربانی جنایت خشونت آمیز بودن میباشد. در این اختلال، شخص خاطرات شخصی و اطلاعات توضیح حالی خود معمولا خلاصه ای از آنها را از یاد میبرد.2
مسائل و عوارض جانبی احتاقتصادی فراموشی کدامند؟
فراموشی معمولاً به خودی خود مرگبار نیست، اما عوامل زمینه ای فراموشی می تواند جدی باشد. اگر فراموشی در شما خفیف بوده و به آهستگی پیش می رود، می تواند بخش طبیعی از فرایند افزایش سن باشد . اما اگر فراموشی ناگهانی بوده و با سرعت در حال پیشرفت باشد، بسیار مهم است که علت آن شناسایی شود.از آن جایی که فراموشی می تواند نتیجه یک بیماری جدی باشد، عدم درمان می تواند منجر به مسائل جدی تر و حتی آسیب دائمی باشد . زمانی که علت زمینه ای شناسایی شد، دنبال کردن برنامه درمانی که پزشک معینا برای شما طراحی نموده است، اهمیت دارد.
مسائل احتاقتصادی که با پیشگیری درست درمان می توان از آن پیشگیری کرد، عبارتند از:
ناتوانی در مراقبت از خود
نانوایی در ارتباطات
مسائل غذا خوردن و بلع
ناتوانی در مصرف داروها
گم شدن
ناتوانی در قضاوت صحیح
توسعه سرطان و عفونت.1
درمان فراموشی چیست؟
تشخیص فقدان حافظه و آغاز دمانس می تواند سخت باشد. بعضی افراد سعی می نمایند مسائل حافظه را پنهان نمایند و بعضی از افراد خانواده بدون اینکه بدانند تا چه حد به نقص حافظه عادت نموده اند نواقص حافظه بیمار را جبران می نمایند. تشخیص سریع حتی اگر چالش برانگیز باشد بسیار اهمیت دارد.تشخیص علل برگشت پذیر نقص حافظه باعث می شود درمان مناسب و به موقع دریافت شود. بعلاوه تشخیص زودهنگام اختلال شناختی خفیف، بیماری آلزایمر یا اختلال مرتبط دیگر به دلایل زیر می تواند مفید باشد:
آغاز درمان برای مدیریت علائم
آموزش فرد و عزیزان او در خصوص بیماری
معین اولویت های درمانی آینده
معین تسهیلات درمانی و گزینه های درمان خانگی
معین مسائل حقوقی و اقتصادی.4
پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.darmankade.com
3.www.mashverapp.com
4.www.doctoreto.com
منبع: راسخون