زندگی روزمره در دوران امپراتوری روم باستان - وبلاگ سفر به کانادا

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، حدود 2100 سال پیش یک کاتب یهودی به طرز ماهرانه ای یک قلم را چرخاند تا آخرین ضربه های جوهر سیاه را بر روی یک قطعه کاغذ حک کند. کار او، نگارش نسخه ای از کتاب مقدس اشعیا از عهد عتیق به زودی در قالب یک طومار هفت متری کامل شد. با این وجود، آیا او کار خود را تمام کرد یا کار به وسیله شخص دیگری صورت گرفت؟

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا به نقل از ال پائیس، اگرچه طومار های دریای مرده بیش از 70 سال پیش کشف شد تکنیک های پیچیده محاسباتی فعلی اکنون دست های نامرئی را آشکار می سازند که متون معروف را نوشته اند و پروفسور ملادن پوپوویچ در دانشگاه خرونینگن فکر می نماید که پاسخ آن را می داند. او می گوید: ایده ساده من استفاده از دیرین نگاری (Palaeography) دست خط آنان بود.

دیرین نگاری مطالعه علمی متون دست نویس باستانی است. هدف دیرین نگار شناسایی مکان و زمان نگارش است. متون روی پوست نوشته می شوند، اما سفال ها، فلزات، پارچه ها و حتی گرافیتی های معمولی نیز روی دیوار های پمپئی کشف شده اند. پوپوویچ می گوید: نحوه نوشتن شما و نحوه نوشتن من بسیار مختص افراد است. این حرکات ماهیچه ای شماست و بسیار فردی می باشند.

او با همکاری با پروفسور لمبرت شوماخر کارشناس هوش مصنوعی (AI) و سایر اعضای تیم به عنوان بخشی از پروژه HandsandBible روش های محاسباتی یادگیری ماشینی تازهی را برای تجزیه و تحلیل دیجیتالی دست خط باستانی اعمال کرد.

پوپوویچ می گوید: زیبایی فناوری ای که اکنون در اختیار داریم این است که می توانید طیف بالایی از تصاویر را بسازید و تا سطح پیکسل پایین بیاورید و سپس انواع محاسباتی را انجام دهید که می توانید به حرکت خلاصه کنید. در واقع، به وسیله دست خط کاتبان آن موقع ما می توانیم با آنان دست بدهیم.

پژوهشگران ساعات زیادی را صرف ردیابی حروف عبری کردند تا به یک مدل کامپیوتری بیاموزند که چه چیزی جوهر است و چه چیزی نیست. نتایج مدل های سه بعدی متون خطی بوده که شامل بیش از 5000 بُعد محاسبات بود.

طومار اشعیا

یکی از اعضای تیم در آزمایشگاهی در هلند از نتایجی که مدل کامپیوتری فراوری کرد متحیر شد. نتایج نشان داد که تقریبا در نیمه راه متن طومار اشعیا دستخط به میزان ای تغییر نموده که نشان می دهد کاتب دیگری مسئولیت آن را بر عهده گرفته است. در حالی که این موضوع از نظر آماری معنی دار بود از نظر بصری به سختی قابل درک بود. پژوهشگران گزینه های دیگری را در نظر گرفتند. آیا او احتمالا قلم اش را تغییر داده بود؟ یا شاید نوشتن را متوقف نموده و خیلی دیرتر دوباره کار را شروع نموده بود؟

پوپوویچ می گوید: آنان خیلی شبیه یکدیگر نوشته اند. با این وجود، محتمل ترین شرح واقعا این است که دو نویسنده متفاوت وجود داشته اند. یکی از کاتبان در تقلید از دیگری به قدری خوب بوده که انسان با چشم غیر مسلح واقعا نمی تواند متوجه این موضوع گردد.

در حالی که پژوهشگران پیش تر درباره وجود یاعدم وجود نویسندگان متعدد طومار اشعیا بحث نموده بودند این اولین شواهد محکمی بود که نشان می داد دو کاتب آن طومار را نوشته اند. آیا ممکن است هوش مصنوعی اشتباه نموده باشد؟ به گفته پوپوویچ احتمال آن کم است. او می گوید: دیرین شناس انسانی متخصص بسیار بیش تر از یک جعبه سیاه ارزش دارد. ما واقعا نمی دانیم در فکر مان چه می گذرد. البته درباره ان تخصص را داریم، اما نمی توانیم تمام استدلال های دیرینه شناختی خود را شرح دهیم.

او می گوید که با استفاده از یک کامپیوتر آموزش دیده دیرین شناسان برای شرح بهتر مشاهداتی که با چشم انسان انجام می دهند به چالش کشیده می شوند.

ماشین زمان

توانایی کشف دستخط تک تک کاتبان و ارتباط آنان با آثار مختلف مسیر کاملا تازه ای را برای پژوهشگران به سوی متون و هم چین درک فرهنگ کتابت یا نوشتن آنان می گشاید.

برای مثال، شواهدی وجود دارند که نشان می دهند بعضی از نویسندگان طومار دریای مرده در حال یادگیری نحوه نوشتن بودند. کاتبی کشف شد که هم نسخه های خطی عبری نوشته بود و هم به زبان آرامی (زبان باستانی که 2000 تا 3000 سال پیش زبان خاورمیانه بود) مسلط بوده است و این موضوع به پژوهشگران بینش تازهی در خصوص توانایی های زبانی کاتبان آن دوران ارائه داد.

پوپویچ می گوید: نمونه دیگر این است که ما چگونه به آن کاتبان نگاه می کنیم آیا فردیت یا فضایی برای مانور آنان وجود دارد؟ ما می بینیم که در آنجا تنوع وجود دارد بنابراین، کاتبان تنها ربات های برده ای نبودند که از آن چه به آنان گفته شده بود نسخه برداری نمایند.

با چنین رویکرد دیرین نگارانه ای این طومار ها حتی مانند نوعی ماشین زمان عمل می نمایند. پوپوویچ می گوید: ما می توانیم بخش کوچکی از تحول فرهنگی را ببینیم که تبدیل به کتاب مقدس شد. این همان نوع فرهنگ کتاب نویسی است. نحوه نوشتن آنان در اینجا نیز نحوه کار آنان در دو تا سه قرن پیش بوده است.

نویسندگان باستانی

پروفسور ماریا کیارا اسکاپاتیچیو نیز از متون برای افشای جزئیات تازهی از زندگی مردم باستان استفاده نموده است. با آنالیز دورانی که امپراتوری روم در فاصله سال های 30 قبل از میلاد تا 641 پس از میلاد مسیح مصر را تحت کنترل داشت ماریا و تیم اش از برکلی به برلین سفر نموده اند تا به عنوان بخشی از پروژه PLATINUM رول های پاپیروس تکه تکه ای که حاوی متون لاتین هستند را لیست بندی نمایند. آنان با استفاده از تکنیک هایی مانند عکاسی به وسیله اشعه ماوراء بنفش پاپیروس ها را به اصطلاح شانه می نمایند.

به این ترتیب آنان توانسته اند متون تازه را کشف نمایند و هم چنین معنای متون موجود را بهتر درک نمایند. به گفته اسکاپاتیچیو این قطعات چیز های زیادی را در خصوص زندگی روزمره مردم عادی فاش می نمایند. او می گوید تیم تحت راهنمایی اش بر روی اسناد بین افراد خصوصی که اشیاء را قرض می دادند و نامه های رد و بدل شده بین سربازان برای درخواست کفش و مواردی مشابه کار می نمایند.

چند فرهنگی گرایی باستانی

با این وجود، متون هم چنین به آن تیم فرصتی ارائه دادند تا زندگی مصریان دوران روم و چگونگی آمیختگی هویت شان با فرهنگ رومی آن موقع را بهتر درک نمایند.

اسکاپاتیچیو می گوید: چند فرهنگ گرایی و چند زبانگی کلمات کلیدی واقعیت ما هستند. در واقع، تقریبا همان تفکر در خصوص دوران باستان وجود داشته است.

پژوهشگران دریافتند که متون انه اید منظومه ای حماسی در دوازده جلد که ویرژیل شاعر روم باستان آن را در اواخر سده یکم پیش از میلاد و به زبان لاتین سروده است در آموزش زبان محلی مورد استفاده قرار می گرفت.

او می گوید: در نواحی پیرامونی امپراتوری لاتین زبان قدرت بود. روم قدرت خود را تحمیل کرد و ادبیات یکی از ابزار هایی بود که به وسیله آن این کار را انجام داده بود.

آن تیم به وسیله پژوهش های خود حتی توانست اولین متن ترجمه عربی به لاتین را نشان دهد و هم چنین یک اثر ادبی از سنکا بزرگ (پدر فیلسوف رومی معروف تر به همین نام) را که گمان می رفت کاملا گمشده را کشف کرد.

این تیم در مطالعه تازه خود تعدادی استثنایی از متون را جمع آوری نموده است. اسکاپاتیچیو می گوید: در سال 2023 میلادی مجموعه ای از تقریبا 1500 متن لاتین را بر روی پاپیروس منتشر خواهیم کرد.

مجموعه قبلی، از سال 1958 میلادی تنها شامل 300 متن بود. هدف این است که به طیف وسیع تری از پژوهشگران اجازه داده گردد تا به آثار لاتین نوشته و منتشر شده از حواشی امپراتوری روم دسترسی داشته باشند. او می گوید: امیدوارم این نقطه شروع باشد و از این مجموعه به عنوان ابزاری برای آنالیز شرق شناسی رومی استفاده گردد. آن دوره درباره یک جامعه باز است و جنبه های زیادی از فرهنگی به فرهنگ دیگر سرازیر شد و تفاوت چندانی با امروز نداشت.