ساری از نگاه سفرنامه نویسان خارجی - وبلاگ سفر به کانادا

به گزارش وبلاگ سفر به کانادا، شهر باروت یا شهری با خیابان های سنگ فرش از جمله القابی است که مسافران خارجی ساری به آن داده اند.

ساری، شهر تجن و مرکز بهارنارنج، بزرگ ترین و پرجمعیت ترین شهر مازندران، دهه ها است که مرکز این منطقه به شمار میرود. به همین علت، سفیران و نمایندگان کشورهای خارجی ای که در شمال ایران اقامت داشتند ملاقات از این شهر را در برنامه خود قرار می دادند. در ادامه چند نمونه از سفرنامه های ایشان در دوره قاجار را می خوانیم.

موسیو بهلر فرانسوی، از معلمان دارالفنون، در سال 1231 هجری شمسی از باغ ها و اوضاع شهر نوشت:

ساری مرکز حکومت مازندران است، سه هزار خانوار در آن زندگی می نمایند و اطرافش هم قلعه ای وجود دارد. دو باغ بسیار خوب سلطانی، که مرکبات فراوانی هم دارد، در آنجا واقع است. یکی از باغ ها مقابل عمارت باصفای سلطانی واقع شده است. عمارت محل سکونت حاکم ساری است هر چند که تعمیرات زیادی باید در آن انجام گردد. بین عمارت و باغ فاصله زیادی هست که با چمنزار پر شده و راه بسیار خوبی هم آن دو را به هم وصل می نماید.

در طرف جنوب، کوه دماوند مرتفع قابل تماشا است. بین شهر و تپه های پردرخت اطراف آن برنج زار و درختان میوه واقع شده است. در طرف شمال، از ساری تا دریا حدود 25 کیلومتر راه است که تمام با جنگل پر شده. شاه عباس از ساری تا ساحل را راه بسیار خوبی از سنگ فرش کشیده که حالا خراب شده است.

لیمو، نارنج، پرتقال و برنج از جمله محصولات ساری هستند. بعلاوه چوخا (بالاپوش) در آنجا بافته می گردد.

شاه عباس از ساری تا گرگان راهی ساخته بود که عرضش به هشت متر می رسید. اما حالا راه خراب شده و به عابران سخت می گذرد. البته از ساری تا نکا و از کردمحله تا گرگان راه قدری خوب است و می توان از آن استفاده کرد. حدود سه کیلومتر بالاتر از ساری، پلی سنگی روی رود تجن ساخته اند که کاربری زیادی دارد.

چارلز فرانسیس مکنزی انگلیسی در سال 1237 کنسول انگلستان در گیلان شد. او ساری را شهر باروت نامید:

ساری شهر فراوری باروت است. نیترات پتاسیم را از سمنان و گوگرد را از فارس می آورند. برای فراوری باروت گوگرد و زغال چوب و نیترات پتاسیم را با هم ترکیب می نمایند. هرچه نیترات پتاسیم بیشتر باشد باروت بهتری به دست می آید. مواد لازم را در هاون قرار می دهند و با آلتی شبیه برنج کوب می کوبند. انبارهای فراوری باروت روباز است و با وسایل بسیار ابتدایی کار می نمایند.

ساروی ها از اینکه باروت ماده ای محترق است نمی ترسند و حتی در کنارش قلیان می کشند که البته گاه با حوادثی همراه است. اما آنان، مانند نیاکان خود به قسمت معتقدند و می گویند آنچه باید بگردد می گردد.

رابینوی انگلیسی بین سال های 1285 تا 1291 کنسول بریتانیا در رشت بود. اشاره به کوچه های سنگ فرش ساری در سفرنامه او نیز به چشم می خورد:

کوچه های ساری سنگ فرش شده اند اما پیاده روها را معمولاً تعمیر می نمایند. شیب آن ها به طرف جوی آبی است که از میان کوچه می گذرد.

شاید امروزه ساری جزو قطب های گردشگری ایران نباشد اما به خاطر طبیعت بکرش گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سمت خود می کشاند. جنگل مرسی سی (راش)، دریاچه چورت و الندان و پناهگاه حیات وحش سمسکنده تنها نمونه هایی از این جاذبه های شهر ساری هستند.